-
1 Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
AAbort - ndërprerje e operacionit, procesit ose procedures gjatë kryerjes së tij.Accept - pranon.Access time - koha e arritjes së të dhënave.Accessories - veglat ndihmëse në Windows.Adapter - kartelë për zgjerim e cila instalohet në kompjuter.Adress register - numër hemksadecimal i cili e tregon adresën e lokacionit të caktuar të memorjes.Algorithm - zgjidhja e një problemi hap pas hapi.allocate - ndarje të resurseve të kompjuterit, si për shembull në disk, shtypës ose memorje të çdo skedari, shfrytëzuesi ose procesi.alpha numeric characters - shenja alfanu-merike. Të gjitha shenjat që i shfrytëzon kompjuteri, përfshirë këtu edhe shkronjat, shifrat, shenjat për interpunksion dhe shenjat speciale, siç janë: \$, \@ i \#ANSI (American National Standar Institute) - Instituti Nacional Amerikan për Standarde.ASCII ( American Standard Code for Information Interchange) - Kodi amerikan për këmbim të informacioneve. Renditje standarde e shtatë shifrave binare (shifra e shtatë mund të jepet për kontroll të çiftësisë) e cila aplikohet për paraqitjen e shenjave në kompjuter.Animation - animacion - Iluzion i lëvizjes me paraqitje të shpejtë të fotografive të njëpasnjëshme, e cila arrihet me përdorim të harduerit dhe softuerit përkatës. Programet më të njohura për animacion janë: 3 D Studio, Autodesk Chaos, Imagine etj.Application - program i cili është i dedikuar për shfrytëzuesit e rëndomtë, i cili është i projektuar për kryerje të ndonjë pune të caktuar. Për shembull aplikacioni për kontabilitet financiar.Application development tools - vegla për krijim të programeve aplikative.ALU ( Arithmetic-Logic Unit) - njësi aritmetiko-logjike. Është pjesë e njësisë qendrore (çip i mikroprocesorit) e cila kryen operacione kryesore aritmetike dhe logjike me të dhënat.Artificial Intelligence - intelegjencë artificiale. Emër i sistemeve të kompjuterit që duhet të shfaqin inteligjencë njerëzore, si kuptim për fjalën e thënë, si reagim ndaj ambientit të tyre fizik dhe adaptimit ndaj kushteve të tilla.Ascending order - rendi i radhitjes së elementeve sipas rendit të rritjes, prej vlerave më të vogla kah më të mëdhatë (a, b, c...)Assembler - përkthyes programor. Program i projektuar që t'i transformojë instruksionet simbolike në formë më të qëlluar për t'i kryer në kompjuter.Assign - dhënie vlerë diçkaje që është shfrytëzuar në programim.Asterisk - shenja * (yll). Përdoret si shenjë xhoker që mundëson specifikim të disa skedarëve përnjëherë.Auto CAD - program aplikativ për projektim kompjuterik dhe disenjim.BBackbone - niveli më i lartë në një rrjet kierarkik kompjuterik.Backslash - shenja \\ ( ASCII kodi 92). Përdoret në specifikimin e rrugës së diskut ku gjendet skedari i kërkuar.Backspace - zhvendosje e kursorit për një vend prapa.Backup - kopje rezerve. Bëhet kopje e përmbajtjes së diskut të kompjuterit dhe atë në mënyrë periodike, ndërsa vendoset në shirit magnetik ose në CD.Bad sector - sektori jo në rregull. Pjesë e disketës ose diskut ku nuk nuk mund dhe ku nuk është e sigurt të shkruhen informacioneBad trac table - tabelë e shtigjeve që nuk janë në rregull. Listë e pjesëve të çrregulluara fabrikisht dhe të pasigurta për shkruarje, e cila është e ngjitur në pjesën e prapme të diksut.Bandwidth - njësi matëse për sasinë e të dhënave të cilat mund të transmetohen përmes ndonjë rrjeti të komunikimit në një sekondë.Bar chart - diagram në formë të shiritave.Bar code - paraqitje e shenjave alfanu-merike me ndihmën e vijave vertikale me gjatësi të ndryshme. Përdoret si mënyrë për shifrim universal të prodhimeve.Bar code reader - lexues bar cod. Pajisje optike për lexim të shenjave bar cod.BIOS (Basic Input Output System) - grup i programeve më të vogla detyra e të cilave është të shfaqë test rutinor kur kyçet kompjuteri, si dhe ta startojë sistemin operativ të kompjuterit.BASIC - gjuhë programore e cila është e lehtë për mësim.Batch - pako. Bashkësi e elementeve ose dokumeneteve të cilat përpunohen si tërësi.Batch processing - përpunim paketor. Teknikë që përdor vetëm një inkuadrim të programit në memorjen kryesore për shkak të përpunimit të më tepër detyrave të veçanta njëra pas tjetrës.Baud - bod. Kapacitet maksimal për transmetim të informacioneve në një kanal të komunikimit, i cili është njësi matëse e numrit të ndryshimeve të niveleve në sekondë.Benchmark - krahasim. Program standard i cili shërben për përcaktimin e performansave të kompjuterëve të ndryshëm.Beta version - version prove i softuerit para daljes së tij zyrtare në treg.BIT ( Binary digiT) - shifra binare janë 0 dhe 1. Kompjuterët digjital procesojnë informacione në formë digjitale, ndërsa zbatojnë vetëm shifra të sistemit binar. Ato zakonisht paraqiten me tension prej 5 V për numrin 1, gjegjësisht 0 V për numrin O.Binary file - skedar binar i cili përbëhet prej disa bitave, por i cili nuk është skedar tekstual. Zakonisht ato janë programe me fotografi.Binary system - sistem binar. Sistem numërimi për shkruarje të numrave në kompjuter. Aty ka vetëm dy shifra 0 dhe 1.Bps (Bits per second) - bit në sekondë. Masë për shpejtësinë e transmetimit të rrjetave kompjuterikeBlank - i zbrazët, i pashkruar. Shenjë që i përdoret për paraqitjen e vendit të zbrazët ndërmjet shenjave të shtypura.Bold - shkronja me kontura më të trasha dhe më të errëtaBookmark - reference e cila na drejton kah ndonjë dokument i caktuar hipertekstual i Internetit.Boot - startimi i kompjuterit, gjatë së cilës fillon puna e sistemit operativ.Boot block - pjesë e diskut ku gjendet softueri i cili i mundëson kompjuterit ta fillojë punën.Boot disk - disk ose disketë prej së cilës startohet sistemi operativ.Break - ndërpren. Sinjal special i cili e ndërpet punën e ndonjë programi. Shpesh fitohet me shtypje të tasteve Ctrl dhe C përnjëherë.Browser - fletëkërkues. Program i cili është i dedikuar për shikimin e dokumenteve hipertekstuale të Internetit. Me ndihmën e tij shrytëzohet servisi më i dobishëm i Internetit WWW (W orld W ide W eb). Fletëkërkuesit më të njohur janë Microsoft Internet Explorer dhe Netscape Navigator.Buffer - bafer. Vend në kujtesën kryesore të kompjuterit për ruajtje të përkohshme të të dhënave.Bug - gabim, defekt. Gabim i paqëllimtë në program, për shkak të të cilit programi nuk punon si duhet. Në përkthimin më tekstual nënkupton bubë dhe mendohet se rrjedh prej ngjarjes kur mola është kapur për ndonjë relej të kompjuterëve të parë dhe e ka pamundësuar punën e tij.Bullet - shenjë për renditje e cila përdoret në programet për përpunim të tekstit.BBS (Bulletin Board System) - tabelë elektronike për shpallje. Shërbim telekomunikues përmes të të cilit konsumatorët komunikojnë, këmbejnë informata etj.Bus - mbledhëse. E lidh pllakën amë të kompjuterit me procesorin, kujtesën, diskun dhe elementet tjera kompjuterike.Byte - bajt. Tetë bita. Shpesh është numër binar tetëshifror i cili paraqet një shkronjë.CCache - kesh. Pjesë e kujtesën e rezervuar për ruajtje të të dhënave që përdoren shpesh, te të cilat procesori ka qasje shumë më të shpejtë sesa në hard disk. Kujtesën kesh mund të gjendet në memorjen RAM ose në hard disk.Cancel button - tast për shfuqizimin e funksionit të zgjedhur. Te numri më i madh i programeve tasti për shfuqizim aktivizohet me shtypjen e tastit Esc.Case sensitive - dallimi i shkronjave të mëdha dhe të vogla. Me shpesh gjatë krahasimit të dy fjalëve apo teksteve.CRT (cathode ray tube) - gypi katodik i ekranit.CPU (C entral P rocessing U nit) - njësi qendrore e procesuimit. Zemër e kompjuterit personal. Udhëheq dhe drejton me të gjitha operacionet për përpunim të të dhënave.Centronics port - portë e kompjuterit në të cilën shpesh lidhet shtypësi.Chanel - kanal. Rrugë në të cilën transmetohet informacioni digjital në kompjuter.Character - shenjë; karakter. Cilado shkronjë, shenjë e interpunksionit, ose ndonjë nga njëqind shenjat tjera që mund të vërehen në ekran, gjegjësisht të cilat mund të shtypen.CPI (character per inch) - numër i shenjave në një inç. Njësi matëse për matjen e dendësisë së shkrimit. Shprehet me numër të shenjave në një inç.Check box - kuti katrore për dialog e cila mund të jetë e kyçur ose e çkyçur, gjegjësisht të jetë e zgjedhur ose jo, ndonjë opcion në kornizën për dialog.Checksum - shumë për kontroll. Shuma e numrave që përdoren për kontrollim të mbledhjes.Click - klik. Shtypje dhe lëshim i tastit të minakut, pa mos e lëvizur.Client - klient. Sistem i cili mund të punojë i pavarur, edhe pse në një masë edhe ky është i varur prej ndonjë sisitemi tjetër. Për kompjuterin që është i lidhur në rrjet kompjuterik shpesh thuhet se është klient.Client-server network - rrjet i tipit klient-server.Clip art - bashkësi e vizatimeve grafike dhe fotografive të shkruara në skedar të veçantë i cili është i arritshëm për përdorim të ndonjë aplikacioni, për shembull, për përpunim të tekstit ose të grafikës.Clipboard - kohësisht, skladim i fshehur për tekst ose fotografi të cilat priten ose kopjohen.Clock speed - shpejtësi e ores. Shpejtësia e punës së procesorit në kompjuter matet me megahercë (MHz) ose me gigahercë (GHz).Sa më e shpejtë është shpejtësia e procesorit, aq më tepër urdhëra mund të kryejë kompjuteri.Clone - klon. Kompjuter i cili paraqet kopje të suksesshme të kompjuterit tjetër të (standardizuar). Më shpesh kjo u dedikohet atyre kompjuterëve të cilët janë kompatibil me kompjuterët e kompanisë IBM.Cod - kod. Diçka që është shkruar me gjuhën kompjuterike, në letër ose në kompjuter.Code page - faqe e koduar. Tabelë e cila tregon se cili karakter i përgjigjet shenjës në ekran dhe me shtypjen e tasterit a përfitohet e njëjta shenjë.CGA (Color Graphics Adapter) -videokartelë e cila është më e vjetëruar.COM port - portë seriale. Më shpesh në kompjuterët ekzistojnë dy porta seriale të shënuara si C0M1 dhe COM2.Command interperter - program i cili i integron dhe i përpunon urdhërat e dhënë në kompjuter. Në sistemin operativ DOS është programi C0MAND.COM, ndërsa në WINDOWS është WIN.INICOBOL (Common Business Orientated Language) - gjuhë progamore nga gjeneratat më të vjetra të cilat përdoren për aplikacione financiare.Communication protocol - përmbledhje e programeve e cila mundëson transmetim dhe këmbim të të dhënave ndërmjet dy ose më tepër kompjuterëve.CD (Compact Disc) - kompakt disk. Medium për memorim të të dhënave digjitale dhe audio. Në kompakt disk mund të vendoset muzikë prej 72 minutave ose të dhëna prej 650 MB.CD ROM (Comapct Disc Read Only Memory) - njësi harduerike për leximin e kompakt disqeve. Me këtë njësi mund vetëm të lexojmë e jo edhe të shlyejmë ose të regjistrojmë të dhëna të reja.COMPAQ (COMPAtibility Quality) - shenjë e prodhimeve cilësore të kompjuterëve desktop dhe laptop.Compiler - kompajler; përkthyes. Program i cili i përkthen disa gjuhë të larta programesh në ndonjë gjuhë makinerike.CompuServe - njëra ndër rrjetat më të mëdha të Internetit në botë. Klientëve të tyre ju ofron këmbim të skedarëve, të të dhënave, të postës elektronike etj.CAD (Computer Aided Design) - shfrytëzim i kompjuterit për krijime të vizatimeve ose për projektime të ndonjë objekti ose sistemi. Programet më të njohura nga kjo sferë janë Auto Cad, Auto Sketch, Design CAD, Lab View etj.CAM (Computer Aided Manifacture) - prodhim me ndihmën e kompjuterit.CASE (Computer Aided Software Engineering) - vegël softuerike për programerët. Shfrytëzohen për planifikim, analizim si dhe projektim të dokumentacionit në softuerin kompjuterik.Computer analyst - analitik kompjuteristik. Person i cili i definon problemet dhe saktësisht i pëcakton hapat për zgjidhjen e tyre me anë të kompjuterit.Configuration - konfiguracion. Mënyrë e lidhshmërisë së kompjuterit me njësitë tjera periferike në një sistem të përbashkët.Controller - vegël teknike e cila i mundëson veglës tjetër të komunikojë me kompjuterin.Conversion - konverzion. Proces i transformimit të të dhënave (tekst, grafik) nga një format në tjetër.Cooki file - skedar në të cilin ruhen skedarët e shfrytëzuar (cookies). Zakonisht gjendet në emërtuesin bashk me fletëkërkuesin (shembull në emërtuesin Internet Explorer).Corel DRAW- Pako programore e dedikuar për vizatim dhe punim me fotografi.Corrupted file - skedar i dëmtuar. Dëmtimi mund të jetë për shkak të ektorëve të diskut që nuk janë në rregull, prishjes fizike ose gabimeve të shkaktuara nga programi.Crash - gjendje kur kompjuteri bie prej funksionimit të tij dhe më tutje nuk mund të përdoret. Pas kësaj kompjuteri zakonisht përseri startohet.Current drive - disk me të cilin shfrytëzuesi punon momentalisht.Cursor - kursori. Tregues i pozicionimit. Vijë vertikale e lëvizshme që dridhet dhe vezullon e që paraqitet në ekran si indikator vizuel e cila mund të dislokohet edhe vertikalisht edhe horizontalisht me anë të urdhërave prej tastierës.Cyberphobia - kiberfobia. Frikë nga kompjuteri.CRC (Cyclic Redundancy Check) - metodë e testimit për të dhënat dalëse nga disku për shkak të sigurisë prej gabimeve.DData - të dhënat. Nocion i përgjithshëm për numrat, simbolet dhe madhësitë analoge të cilat shfrytëzohen si madhësi dalëse për përpunimin e kompjuterit.Database - baza e të dhënave. Bashkësi e të dhënave të lidhura ndërmjet vete dhe të organizuara paraprakisht. Programet më të njohura për udhëheqjen e bazave të të dhënave janë: Oracle, MS SQL Server, Informix, Sybase etj.Data security - mbrojtje e të dhënave nga ndërhyrjet e qëllimta ose të rastësishme nga njerëz jo të autorizuar.Data type - tip i të dhënave. Mund të jenë: tekstuale, numerike, logjike, dhe të dhëna të datave.Dead lock - ndërprerje; bllokim. Situatë kur ndonjë program nuk mund të realizohet në kompjuter, për shkak se e pret rastin që faktikisht kurrë nuk do të ndodh.Debug - testim i programit të kompjuterit me korrigjim të gabimeve të paraqitura në te.Default value - ndonjë vlerë që nënkuptohet. Vlerë që programi automatikisht e zgjedh po qe se shfrytëzuesi nuk jep ndonjë vlerë tjetër. Për shembull ngjyrat që i jep WIND0WS-i janë default vetëm po qe se shfrytëzuesi nuk i përdor.Defragmentation - defragmentim. Proces i bashkangjitjes i të dhënave të një programi në disk, që të mund të shpejtohet puna e tij. Është e preferueshme që defragmenting të bëhet një herë në javë, për të shpejtuar punën e diskut.Density - dendësi. Njësi matëse për numrin e të dhënave të cilat mund të shkruhen në ndonjë medium (disketë, shirit magnetik etj).Decsending sort - renditje me radhitje të kundërt.Desktop - sipërfaqja aktive e ekranit gjatë punës me Windows, e cila përmban dritare dhe ikona.Desktop computer - kompjuter i cili pozicionohet horizontalisht në tavolinën punës.DTP (Desktop Publishing) - Pako e softuerit me të cilën kompjuteri mund të përdoret për disenj të dokumenteve, duke përfshirë fotografi, tekst dhe kontroll të pamjes së dokumenteve dhe shtypjen e tyre.Destination file - skedar që pranon.Device - vegël, mjet, përbërje, njësi. Nocion i përgjithshëm i cili shfrytëzohet për të identifikuar ndonjë komponentë të kompjuterit (disk, tastaturë, minak, etj).Device driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit të komunikojë me njësitë periferike.DAT (Digital Audio Tape) - shirit magnetik në të cilin memorizohen të dhënat me sasi shumë të mëdha.DVD (Digital Video Disk) - teknologji e harduerit e cila mundëson shiqimin e filmave, spoteve muzikore etj.DMA (Direct Memory Access) - proces i transmetimit të një sasie të madhe të të dhënave ndërmjet diskut dhe kujtesës punuese të kompjuterit.DirectX - varg i programeve standarde për aplikacione të Microsfti-t, i dedikuar për lojra dhe aplikacione multimediale.Disk controller - kartelë e cila e lidh kompjuterin me diskun; zakonisht gjendet në pjesën e poshtme të diskut.Disk drive - njësi fizike e cila e pranon dhe e kthen diskun magnetik dhe mundëson lexim dhe shkrim të të dhënave.DOS (Disk Operating System) - njëri ndër sistemet më të njohura operative i cili është shumë përfshirës dhe shfrytëzohet nga kompjuterët personal. I prodhuar nga kompania Microsft në vitin 1982.Domain - grup i kompjuterëve emrat e të cilëve e ndajnë të njëjtën prapashtesë. Shembull: com (firmë komerciale), org (organizatë pa përfitim), gov (qeveri), edu (institucion arsimor), net (provajder i Internetit). Njësoj ekzistojnë edhe prapashtesa të cilat i identifikojnë shtetet p.sh. mk prapashtesë për Maqedoninë.Dpi (dots per inch) - pika në inç. Njësi për matjen e rezolutës së shtypjes në shtypës. Rezoluta te shtypësit amë sillet rreth 300 dpi, ndërsa te shtypësit lezër arrin deri në 1200 dpi.Double click - klikim; shtypje e dyfishtë. Klikim i shpejtë dhe lëshim i tastit të minakut dy here pa lëvizjen e minakut ndërmjet dy klikimeve.Double precision - precizitet i dyfishtë. Teknikë me të cilën paraqiten numrat me gjatësi të dyfishuar.Download - kopjim i ndonjë programi ose skedari prej ndonjë kompjuteri kryesor në kompjuterin personal.Draft quality - kualitet i shtypit, i cili është i lexueshëm, por nuk duket aq mirë për përdorim që ai dokument të botohet në ndonjë revistë ose libër. Zakonisht shfrytëzohet për nxjerrjen e kopjeve që të shkojë në korrekturë.Drag-and-drop - tërheqje dhe lëshim i tastit të minakut.Drop-down meni - Lista e urdhërave të menysë së aktivizuar, të radhitura njëra pas tjetrës.DLL (Dynamic Link Library) - grup e funksioneve të cilat shfrytëzohen gjatë programimit në Windows.EEPROM (E lectrically P rogrammable R ead O nly M emory) - çip memorizues përmbajtja e të cilit nuk mund të ndryshohet.E-mail (electronic mail) - postë elektronike. Njëri nga shërbimet më të njohura të Internetit me të cilin porositë dërgohen prej një kompjuteri në kompjuter tjetër.Embedded object - objekt i ndërvënë.EMM386.EXE - program i cili mundëson vendosjen e drajverave dhe programeve në hapësirën e lartë të memories.Emulator - emulator. Program cili i mundëson kompjuterit të zbatojë programe të shkruara për kompjuter tjetër.Encryption - shifrim. Kodim i porosisë me çka nuk mundësohet hyrje e palejuar deri te ajo.EOF (end of file) - fund i skedarit. Shenjë për fundin e skedarit, e cila shfrytëzohet si indikator se këtu kryhen të dhënat.Ethernet - rrjet lokal kompjuterik i konstruktuar prej llojit të kabllove me mundësi të bartjes deri më 10 Mbit/sec.Event - rast; paraqitje. Moment kur paraqitet ndryshimi specifik i ndonjë gjendjeje.Exchange - këmbim i informatave ndërmjet dy lokacioneve.Exchengeable disk - disk transmetues. Tip i diskut i cili montohet në shtëpizë të posaçme dhe është i transmetueshëm.Executable file - program zbatues. Skedar i cili mund të aplikohet në kompjuter.Expression - shprehje matematikore ose logjike e shkruar në gjuhën programoreEBCDIC (Extended Binary Decimal Interchange Code) - kod i cili i përdorë tetë shifra binare të krijuara nga IBM, ndërsa i paraqet shenjat (shkronjat, numrat etj.) nga kompjuteri i cili i proceson.External modem - modem i jashtëm. Modem në kuti të veçantë, kabllo dhe mbushës i cili më së shpeshti aktivizohet në portën seriale të kompjuterit.Extranet - intranet i cili u është lënë në disponim klientëve dhe blerësve të jashtëm me qëllim që t'i shohin të dhënat. Më shpesh ata janë të siguruara me shifra që të ruhet siguria e blerësve.FFan ventilator - ventilator i cili mundëson cirkulimin e ajrit nëpërmjet pjesëve kompjuterike dhe e pamundëson nxehjen e tyre.Fatal error - gabim në programin kompjuterik i cili e ndalon funksionimin e tij.Fault tolerance - tolerim i gabimeve. Aftësi e ndonjë sisitemi që ta vazhdojë funksionimin normal edhe pse ekziston problem në harduer ose softuer.Fax modem - faks modem. Modem i aftësuar të pranojë dhe të dërgojë fakse. Në këtë rast fakset janë elektronike.Fiber optics - fije optike. Mundëson shpejtësi të madhe të bartjes së të dhënave në rrjetat kompjuterike.File - skedar; fajll; datotekë. Pa marrë parasysh çfarë informate, të grumbulluar dhe të inçizuar nën një emër. Skedari mund të përmban tekst, grafikon, program etj.FAT (File Allocation Table) - tabelë e cila shërben për renditjen e skedarëve e cila gjendet në fillim të diskut dhe përmban informata për ata pjesë të diskut të cilat shfrytëzohen, pjesë të diskut të cilat nuk shfrytëzohen dhe ato të cilat nuk mund të shfrytëzohen për shkak të dëmtimit të blloqeve në disk.File control system - program i cili udhëheq me bartjen e të dhënave nga ciladoqoftë pajisje deri në ndonjë pajisje tjetër.File locking - përmbyllje e skedarit. Ndalesë që më tepër se një shfrytëzues ta ndërrojë përmbajtjen e skedarit.File protection - mbrojtje e skedarit. Komandë e kompjuterit e cila e ndalon shkruarjen dhe fshirjen e të dhënave në skedar, por e lejon leximin e tyre.Firewall - sistem rrjetor për sigurim i cili ndihmon në ndërprerjen e hyrjes së paautorizuar në sistemin kompjuterik; thjesht ky është kompjuter i lidhur në Internet dhe me të cilin zhvillohet i gjith komunikimi në Internet.Floppy disk - disk i butë, disketëFooter - tekst i cili paraqitet në pjesën e poshtme në secilën faqe.FF (Form Feed) - urdhër i cili shfrytëzohet i që ta lëviz letrën në printer në faqe të re. Zakonisht në tabelën kontrolluese të printerit gjendet një tast i cili mundëson kryerjen e funksionit përkatës.FORTRAN (FORmula TRANslation) - gjuhë programore e krijuar në kompaninë IBM e cila shfrytëzohej për programimin e aplikacioneve tekniko shkencore.Freeware - programe pa pagesë, por të mbrojtura me ligj për autorizimFAQ (Frequently Asked Question) - pyetje ose lista me pyetje dhe përgjigje të cilat janë shumë të shpeshta dhe shumë shfrytëzues ballafaqohen me këto të dhëna. Këto lista janë shumë frytdhënëse për shkak të këmbimit të informatave.GGIGO (Garbage In, Garbage Out) - princip në të cilën po qe se hyjnë të dhëna jokor-rekte dhe jovalide në kompjuter, ai do të japë rezultate jokorrekte dhe të pakuptimta.GUI (graphical user interface) - interfejs grafik i shfrytëzuar për sisteme operative. Komunikimi ndërmjet shfrytëzuesit dhe programit zhviliohet me anë të shfrytëzimit të ikonave, dritareve dhe të ngjashme. Një shembull për një iterfejs të tillë që e shfrytëzojmë është Windows-i.Guru - Njeri me kapacitet të lartë i cili dëshiron t'u ndihmojë të tjerëve në zgjedhjen e problemeve të tyre.HHacker - haker. Person për të cilin kompjuteri është hobi. Sot shumë njerëz termin haker e identifikojnë me person i cili në mënyrë të paligjshme hy në kompjuter të huaj.Halt - ndalesë. Ndalje e realizimit të operacioneve të renditura në programet kompjuterike.Hand-held computer - kompjuter i vogël që mund të mbahet edhe në dorë.Hang - rri varur. Mosfunksionim i kompjuterit. Kur kompjuteri rinë varur, i ekrani duket normal, por çfarëdo pune tjetër është e pamundur të futet në funksion.Hard copy - rezultatet e shtypura në letër.Hardware - hardueri, gjërat fizike apo të prekshme të kompjuterit.Help - ndihmë. Funksion i cili është i pranishëm në shumë programe, i cili shërben si ndihmë e shfrytëzuesit për përdorimin e programit.Hertz (Hz) - herc. Cikël në sekondë me të cilin matet shpejtësia e procesorit në kompjuter.HEX (Hexadecimal) - Sisitem numëror në matematik, në të cilin si bazë e numërimit është numri 16. Për shfaqjen e numrave përdoren shifrat 0-9 dhe shkronjat A-F. Është shumë i qëlluar për përdorimin e kalkulimeve kompjuterike.Hidden file - skedar i fshehur. Skedar i cili përmban atribute të cilat nuk lejojnë që emri i skedarit të kopjohet, të fshihet ose të shfletohet.High tech - teknologji e lartëHost computer - kompjuter kryesor me të cilin lidhen kompjuterët tjerë.Hot key - tast ose kombinim i tasteve i cili zbaton instruksion të përcaktuar pa marrë parasysh se çka punon procesori në momentin e dhënë.HTML (Hyper Text Markup Language) - format hipertekstual për punë me dokumente. Shërben për krijimin e dokumenteve WEB në internet.Hub - hab. Paisje në të cilën kyçen kompjuterët të cilët janë të lidhur në rrjet.Hyphenation - ndarje e fjalëveIIllegal - jolegal. Parametra hyrëse të cilët janë të papranuara, për shkak se nuk i përmbushin specifikacionet e vendosura në programe.Image processing - përpunim i grafikonëveImaging - proces i shkrimit të grafikës në ndonjë medium, për shembull në shirit.Implementation - implementim. Instalim i sitemit kompjuterik.Infrared - teknologji e cila shfrytëzon ndriçimin për lidhjen të kompjuterëve pa kabëll.Initialization - inicializim. Operacion për formatim të diskut ose disketës, si dhe përgatitje për shkruarjen dhe përdorimin e të dhënave.Ink-jet printer - shtypës pështyes që hedh ngjyrën në letër.Input data - të dhënat hyrëse.Insert mod - rregull për futjen e të dhënave.Install - instalim, futja fillestare e ndonjë programi në kompjuter.Instruction - instruksion. Urdhër i destinuar për mikroprocesorin.Integer - numër i plotë pa presje decimaleLLine printer - shtypës i cili shtyp përnjëherë një rresht tekst.Link- lidhje; lidhshmëri.Load - mbushje, futje e programit në memorje.LAN (Local Area Network) - rrjet lokal në kuadër të një hapësire ose ndërtese. Lidhje e dy ose më tepër kompjuterëve me kabllo me qëllim të këmbimit të informatave.Local printer - shtypës i cili është i lidhur drejtpërdrejt me një stacion punues, i cili nuk është në disponim të shfrytëzuesve tjerë të rrjetit.Login - Paraqitje në kompjuter. Në këtë rast kompjuteri kërkon nga shfrytëzuesi që të identifikohet me emrin dhe shifrën.Logoff- çlajmërim. Largim nga puna me kompjuter.Loop - cikël. Renditje të instruksioneve kompjuterike të cilat praktikohen me anë të përsëritjeve, gjersa nuk përmbushet ndonjë kusht.MMachine code - kod makine. Përmbledhje e instruksioneve kompjuterike në ndonjë kompjuter të posaçëm i cili niund ta kryejë urdhërin.Macro - makro. Serial i urdhërave të cilat kryhen me shtypjen e një tasti ose me ndonjë urdhër. Në të shumtën e rasteve i shkruan vetë shfrytëzuesi për ta lehtësuar punën gjatë përsëritjeve të një morie urdhërash.Mailbox - sandëku postar.Main program - pjesë kryesore e programit e cila i kontrollon nënprogramet.Mass storage - pajisje në të cilën mund të vendoset një numër i madh i të dhënave.Medium - medium. Bartës i të dhënave, shpesh mendohet në disketë, CD-ROM dhe të ngjashme.MMU (Memory Management Unit) - pajisje e cila udhëheq kujtesën.Merge - bashkim, kombinim i dy ose më tepër skedarëve.Message - porosi nga kompjuteri e cila informon për diçka.MIDI file - skedarë me përshkrime muzikore.MIPS (Million Instruction Per Second) -milion instuksione në sekondë. Njësi matëse për shpejtësinë me të cilën procesori i kryen instruksionet. Për shembull, procesori Pentium i cili punon në 100 MHz kryen 100 milionë instruksione në sekondë, pra 100 MIPS-a.Millisecond (ms) - milisekondë. Kohë e barabartë me pjesën e njëmijtë të sekondës. Shfrytëzohet për shprehjen e shpejtësisë te hard disqet.Mode - regjim i punës; mënyrë e punës. Njëra nga gjendjet alternative të punës së kompjuterit.MODEM (MOdulator/DEModulator) - modem. Regullator i cili të dhënat e dërguara i shndërron në sinjal telefonik, të qëlluara për lidhje të drejtpërdrejtë telefonike.Motherboard - pllaka amë e kompjuterit në të cilën janë të lidhura të gjitha elementet e harduerit.Multimedia - kombinim i tekstit me fotografi dhe zë, videoanimacion.MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions) - standard për bashkangjitjen e skedarëve në porositë elektronike.Multitasking - aftësi e sistemit operativ që njëkohësisht të ushtrojë më shumë programe.NNetwork - rrjet i kompjuterit.NetWare - sistem operativ rrjetor i shpikur nga kompania Novell.Network adapter - adapter i rrjetit. Kartelë e cila instalohet në kompjuter përmes të cilës ai lidhet në rrjet.Network administrator - njeriu i cili e mbikëqyrë punën e rrjetit kompjuterik dhe që udhëheqë me të.Network protocol - protokoll rrjetor. Bashkësi e standardeve kompjuterike në një rrjet.Node - nyje, pika ngjitëse në rrjein kompjuterikNon-interlaced - sa i përket disa monitorëve te të cilët topi elektronik pas një kohe e kalon ekranin pa mos lëshuar asnjë vijë.Notebook computer - kompjuter i vogël me format sa një faqe e letrës.Numeric keypad - tastierë numerike.OOLE (Object Linking and Embedding) -mënyrë e këmbimit të informatave ndërmjet dy skedarëve me aplikim të njëjtë ose të ndryshëm në Windows.Off-line - i çkyçurOn-line - i kyçurODBC (Open Data Base Connectivity) - standard i cili mundëson hyrje në sisteme të ndryshme të bazave të të dhënave.Operating System - sistem operativ. Softuer i cili është lidhje ndërmjet shfrytëzuesit dhe kompjuterit.Optical cable - kabëll optik për lidhje rrjetore të kompjuterëve me të cilin arihet shpejtësi e madhe në përcjelljen e të dhënave.OCR (Optical Character Recognition) - njohje e simboleve optike. Program i cili identifikon shenjat e shkruara dhe ato të shtypura dhe pastaj krijon skedar tekstual.OEM (Original Equipment Manifacturer) - prodhues i komponenteve të ndryshëm, të cilët pastaj lidhen me klientin, e emri i tij figuron në kompjuter.Overflow - tejkalim. Gjendje e cila paraqitet si rezultat i operacionit aritmetik; e tejkalon kapacitetin e kujtesës për ruajtjen e rezultatit.Overload - ngarkim i tepërt. Ngarkim më i j madh sesa pajisja; mund ta mban atë për të cilën është konstruktuar.Overstrike - nënvizim.Overtype - shkrim përmbi tekst.Overwrite - mbulim i informatës e cila më parë ka qenë në atë vend.PPage break - ndërprerje e faqes. Vend ku mbaron një faqe dhe fillon faqja tjetër.Page layout - pamje e faqesPpm (pages per minute) - faqe në minute. Njësi matëse e shpejtësisë së shtypësit gjatë shtypjes.Pagination - operacion automatik te programet për përpunimin e tekstit, i cili shërben për renditjen e tekstit nëpër faqe me numerimin e tyre.Palmtop computer - kompjuter i vogël i cili mund të mbahet në një dorë.PASCAL - Paskali. Gjuhë kompjuterike.Password - Fjalë e fshehur e cila përdoret për hyrje në sistemin kompjuterik.Patch - arnim. Ndryshim i kodit programor, i cili zakonisht bëhet pas mbarimit të softuerit me qëllim që të përmirësohen disa gabime.Path name - emri i datotekës së bashku me rrugën me të cilën arihet deti tek ajo.Pause - pauzë. Tast ose urdhër i cili përkohësisht e ndërpren punën e ndonjë programi.Peer-to-peer - rrjet lokal ku çdo kompjuter i kyçur është i barabartë. Në rrjet nuk ekziston server.Peripheral device - pajisje e harduerit e cila kyçet në kompjuter.Permanent SWAP file - skedar i përhershëm në Windows me të cilin shtresohen të dhënat dhe instruksionet programore kur nuk mund të vendosen në kujtesën RAM.PCMCIA (Personal Computer Memory Card International Association) - komitet i cili krijoj standarde për memorje me kapacitet më të madh e aplikuar te kompjuterët laptop.PIXEL (Picture Element) - Element më i vogël i monitorit kompjuterik i cili mundë të kontroliohet. Sa më i madh të jetë numri i pikselave, aq më e mirë është rezoluta.Pirate - person i cili merret me formën ilegale të kopjimit të softuerave.Plasma display - teknologji e përdorur për konstruimin e ekranit te kompjuterët laptop.Plotter - vizatues. Pajisje e cila shërben për vizatimin e rezultateve të përfituara nga kompjuteri.Plug and play - kyçe dhe puno. Pajisje të cilat kompjuteri automatikisht i detekton dhe i instalon drajverat e nevojshëm në të.Pointer - tregues. Fotografi e vogël në ekran, zakonisht në formë të shigjetës; lëvizjet e saja kontrollohen nëpërmjet minakut.Port - portë; lidhje; hyrje.Portability - përcjellshmëri. Cilësi e programave kompjuterike që të mund të adaptohen në lloj-lloj tipash të kompjuterëve.Power supply - furnizues i rrymes te kompjuteri.Print queue - pritje, rend për shtyp.Print server - zakonisht njëri prej kompjuterëve në rrjet i cili dirigjon me të gjitha kërkesat për shtyp dhe me të gjithë shtypësit që janë të lidhura në rrjet.Printer driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit që të punojë me shtypësin.Procedure - rradhitje e instruksioneve kompjuterike të cilat bashkarisht veprojnë për një nevojë dhe detyrë të caktuar.Processing - përpunim i të dhënave.Programming language - gjuhë programore me të cilën programeri e shkruan programin kompjuterik.Prompt - shenjë për thirrje; shërben për shkruarjen e urdhërave.Purge - shlyerje pas së cilës të dhënat e shlyera nuk mund të kthehen më.QQuery - pyetje. Instruksion kompjuterik i cili i parashtron pyejte bazës së të dhënave.Quit - ndalje. Urdhër me të cilën para kohe ndalet ekzekutimi i programit.QWERTY - tastier në të cilën rreshti më i lartë i saj fillon me shkronjat Q, W, E, R, T, Y. Ekzistojnë edhe lloje tjera të tastierëve si per shembull QWERTZ.RRadio button - radio sustë. Mund të zgjedhim vetëm një sustë të këtij lloji në program.RAM (Random Access Memory) - kujtesa kryesore kompjuterike në të cilën janë të vendosura të dhënat të cilat përpunohen.Read-only - vetëm lexim. Të dhënat mund të lexohen, por jo edhe të ndryshohen.ROM (Read Only Memory) - kujtesa e pashlyeshme nga e cila mund të lexohen të dhënat.RTC (Real Time Clock) - Çip kompjuterik i cili ka funksion të orës që ta informojë kompjuterin për kohën e saktë, datën dhe vitin.Reboot - përsëri startim të kompjuterit, zakonisht për shkak të rënies së sistemit.Record - grup i të dhënave të cilat i takojnë një grupacioni. Për shembull, emri i ndonjërit, mbiemri, adresa dhe numri i telefonit.Recover - kthim në gjendjen normale të punës pas paraqitjes së gabimit në sistem.RAID (Redundant Array of Inexpensive Drives) - kombinim i më shumë disqeve me qëllim që të rritet siguria e të dhënave nga ndonjë humbje e paparashikuar.Refresh rate - shpejtësi për freski. Numër maksimal i fotografive që mund të shfaqen në ndonjë monitor për një sekondë. Paraqitet me herc.RDBMS (Relational Data Base Management System) - sistem për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Remote computer - kompjuter i larguar.Remote control program - program me komandim prej së largu.Repeat delay - koha e nevojshme që të shtypet një tast e që të paraqitet karakteri i cli përgatitet që të dale në ekran.Reset button - sustë për resetim. Sustë në pjesën e përparme të shtëpizës së kompjuterit e cila shërben për vënien e sistemit në gjendjen fillestare të saj.Resolution - qartësi e përshkruarjes në ekran apo në shtypës.Response time - kohë për përgjigje nga ana e kompjuterit për ndonjë kërkesë përkatëse.Restart - startim i përsëritur i kompjuterit.Retreive - gjetje dhe ndarje në veçanti e ndonjë informate të përcaktuar.Retry - orvatje e sërishme për të kryer ndonjë instruksion të programit.Ring network - rrjet unazor.RJ-45 - konektor i cili i ngjan lidhjes telefonike, por ka 8 tela në vend që të ketë 4.Root directory - direktoriumi kryesor i një disku.Router - udhërëfyes. Pajisje rrjetore e cila i dërgon të dhënat në rrjet duke e zgjedhur rrugën më të mirë.SSafe mode - gjendje në të cilën startohet Windows-i kur paraqitet ndonjë konflikt në harduer.Save - shkrim i të dhënave në disk, ku nuk mund të humben pas mbylljes së kompjuterit.Scanner - skener. Mjet i cili në mënyrë optike lexon ndonjë dokument dhe e shndërron në skedar grafiko-digjital.Screen - ekran.Scroll - lëvizje e tekstit lart-poshtë.Search engine - program për kërkimin e të dhënave. Makina më të njohura për kërkim në internet janë: Yahoo, Altavista, Google etj.Server - kompjuter në rrjet i cili disa nga resurset e veta i vë në disponim të ndonjë kompjuteri tjetër.Session - koha në të cilën një shfrytëzues e kalon në rrjet.Set up - një sistem të vihet në gjendje pune.Shared file - skedar i përbashkët.Shut down - kryerje e punës së një sistemi operativ të kompjuterit ose çkyçje e kompjuterit.SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) - protokoll i cili shfrytëzohet për udhëheqjen e këmbimit të postës elektronike ndërmjet dy kompjuterëve.Slave - i nënshtruar. Kompjuter i cili është i kontrolluar nga një kompjuter tjetër.Software - të gjitha programet të cilat mund të shfrytëzohen në një kompjuter.Software development tool - vegla për zhvillimin e programeve.Sort - renditje e të dhënave me radhitje të re.Sound card - kartë për zërim.Storage - kujtesë.String - varg i shenjave.SQL (Structured Query Language) - pako e programeve për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Switch - ndërprerës.System software - softuer sistemor (p.sh. MS-DOS, Windows etj).English-Albanian dictionary > Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
-
2 computer system
компјутерски систем computer-aided design (CAD) компј. проектирање со помош на компјутер. Примена на компјутер со соодветен софтвер за изработка на проекти и разни технички цртежи во архитектурата, градежништвото, машинството, електрониката и други области. Софтверот нуди можност проектите и нацртите да се прикажуваат во три димензии, во најразлични размери и бои, да се прават пресеци, слајдови и анимации и др. Најпознати програми за проектирање со помош на компјутер се: Auto CAD, Auto Sketch, Design CAD, Perspective 3D, Lab VIEW и други. computer-aided design and drafting (CADD) компј. проектирање и цртање со помош на компјутер. Види computer-aided design. computer-aided manufacturing (C -
3 system
1) система || системный3) вчт операционная система; программа-супервизор5) вчт большая программа6) метод; способ; алгоритм•system halted — "система остановлена" ( экранное сообщение об остановке компьютера при наличии серьёзной ошибки)
- CPsystem- H-system- h-system- hydrogen-air/lead battery hybrid system- Ksystem- Lsystem- L*a*b* system- master/slave computer system- p-system- y-system- Δ-system -
4 calavera
f.1 skull.2 sugar skull (dulce). (Mexican Spanish)3 taillight, tail light, rear light.4 rake, dissolute man.m.rake (libertino).* * *1 (cabeza del esqueleto) skull* * *noun f.* * *1. SF1) (Anat) skull2) Méx (Aut) tail-light, rear light3) (Entomología) death's-head moth2.SM (=juerguista) reveller; (=locuelo) madcap; (=libertino) rake, roué; (=canalla) rotter †, cad †, heel †* * *I1) (Anat) skull2) (Méx) (Auto) taillightIImasculino (fam) rake* * *I1) (Anat) skull2) (Méx) (Auto) taillightIImasculino (fam) rake* * *A ( Anat) skull( fam)rake* * *
calavera 1 sustantivo femenino
1 (Anat) skull
2 (Méx) (Auto) taillight
calavera 2 sustantivo masculino (fam) rake
calavera
I sustantivo femenino skull
II sustantivo masculino (libertino) tearaway, madcap
' calavera' also found in these entries:
Spanish:
simbolizar
English:
death's head
- skull
* * *♦ nf1. [cráneo] skull♦ nm[libertino] rake* * *I f skullII m fig famrake, libertine* * *calavera nf1) : skullcalavera nm: rake, rogue* * *calavera n skull -
5 output
1) объём выпуска, выпуск, производительность; выработка, отдача; производство, производственный процесс || производить продукцию2) выходная мощность, мощность, мощность на выходе, мощность на выходном валу || выходной4) выходное устройство, устройство вывода ( информации)5) выходные данные, результат вычислений || выводить ( данные)7) выходной сигнал; выход; вывод || выводить, выдавать ( данные) || выходной•output in terms of finished components — объём выпуска, выраженный в количестве обработанных деталей
- alarm outputto speed up output — увеличивать производительность; увеличивать объём выпуска ( изделий)
- analog video output
- apparent output
- audio output
- automated output
- available output
- CAD output
- CAD specific output
- CAM output
- cam-auto output
- combined laser energy output
- computed output
- computer access device output
- constant power output
- D-A servo drive output
- daily output
- decoded output
- delivery output
- effective output
- effort output
- energy output
- engineering output
- force output
- formatted output
- full-rated output
- graphic output
- guaranteed output
- heat output
- high-volume output
- identifying output
- information output
- item output
- laser output
- low-volume output
- M strobe output
- machine output
- magnetics outputs
- manipulation output
- mechanical output
- motion output
- nominal output
- numerically controlled output
- order-picking output
- output of control system
- output of pump
- parts-per-day output
- per-day output
- power output
- pressure output
- printed output
- prior worker's output
- production output
- programmed output
- pulse output
- quantized output
- rated worker output
- relay outputs
- response output
- robot specific output
- sampled output
- speed output
- standard output
- T strobe output
- target output
- torque output
- total output
- training outputs
- transducer output
- TTL outputs
- unit output
- unit-per-hour output
- up/down output
- useful output
- video output
- volumetric output
- work outputEnglish-Russian dictionary of mechanical engineering and automation > output
-
6 transfer
1) перемещение; перенос; передача; транспортировка || перемещать; переносить; передавать; транспортировать2) транспортное устройство; транспортёр; конвейер•- between-machine pallet transfer
- blue transfer
- CAD/CAM transfer
- CAD/CMM transfer
- CNC rotary transfer
- conditional transfer of control
- conditional transfer
- electronic part-program transfer
- extended data transfer
- fiber optic data transfer
- force transfer
- heat transfer
- information transfer
- in-line transfer
- inter-machine transfer
- inter-process transfer
- load transfer
- NC data transfer
- noncontact energy transfer
- outside-the-magazine tool transfer
- pallet transfer
- pallet/platen transfer
- palletized transfer
- power transfer
- radiation transfer
- radiative transfer
- robot work transfer
- rotary transfer
- smooth transfer of power
- technology transfer
- transfer of heat
- transfer of material
- two-way transfer of programs
- unconditional transfer of control
- unconditional transferEnglish-Russian dictionary of mechanical engineering and automation > transfer
-
7 механизм
(c.s.d. turbine) emergency air
аварийного закрытия (отсечки) воздуха (на турбину ппо) — cut-out valve mechanism
- автомата тяги, исполнительный (имат) — autothrottle actuator
- автоматического включения системы пожаротушения при посадке с убранным шасси — crash switch (activating fire ехtinguishing system on lg up landing)
- автоматического торможенив, инерционный (плечевых ремней) — (shoulder-harness) inertia reel
- блокировки — interlock mechanism
- блокировки рычага управления двигателем — throttle interlock actuator
- блокировки включения систем самолета, двигателя при обжатой передней амортстойке шасси — ground shift mechanism (actuated with nose oleo compressed)
- "болтанки" (тренажера) — rough air mechanism
- ввода парашюта (мвп, катапультного кресла) — parachute deployment cartridge-actuated device
- ввода спасательного парашюта — life-saving parachute deployment cartridge-actuated device
мвп обеспечивает отстрел заголовника катапультного кресла и вводит спасательный парашют.
- ввода стабилизирующего парашюта (катапультного кресла) — drogue parachute /chute/ gun
-, винтовой — screwjaek
- включения противопожарной системы при аварийной посадке — crash switch crash switch is used to energize the fire extinguishing system under crash conditions.
-, винтовой, с шаровой гайкой — ball nut-jack screw
- включения храповика стартора — starter jaw meshing device
-, временной — timer
- выпуска и уборки шасси — landing gear extension and retraction mechanism
данный механизм служит для выпуска и уборки опор шасси и открытия и закрытия створок отсеков шасси, — used to extend and retract the landing gear and open and close the landing gear doors.
- выстрела катапультного кресла — seat ejection gun
- выстрела пиромеханизма — cartridge-actuated device firing mechanism, cad firing mechanism
- газораспределения — valve operating mechanism
механизм, обеспечивающий наполнение цилиндров поршневого двигателя внутреннего сгорания свежим зарядом и очистку их от продуктов сгорания. — the valve operating mechanism is designed to time the intake and exhaust valves for opening and closing.
- горизонтальной коррекции (гпк) — (gyro) levelling mechanism
состоит из жидкостного маятникового переключателя и мотора гориз. коррекции. — consists of liquid level switch and levelling torque motor.
- градиента усилий — force gradient mechanism
- градиента усилий (на ручке управления) (мгу) — stick force gradient mechanism
- зависания элеронов — aileron droop mechanism
-, загрузочный (обеспечивающий заданную зависимость усилий летчика от величины отклонения органа управления) (рис. 17). — load feel unit. elevator (or rudder) load feel unit /mechanism/.
-, загрузочный по числу м. — mach feel
-, загрузочный (работающий по скоростному напору) — q-feel mechanism
-, загрузочный, пружинный — (load) feel spring (mechanism), artificial feel bungee
-, загрузочный (no числу m), пружинный — mach (-feel) spring
- закрылка — flap actuator
- записи маршрута — route recorder
- запрокидывания тележки (шасси) — bogie rotation mechanism
- захвата ног (катапультного кресла) — leg restrainer
- захвата рук (катапультного кресла) — arm restrainer
- изменения кш (передаточнаго отношения от рычагов к поверхностям управления) — gear ratio control mechanism
- изменения шага (воздушно го) винта — propeller pitch-control mechanism
- изменения шага (воздушно го) винта, гидравлический — hydraulic propeller pitch-control mechanism
- измерителя крутящего момента (плунжерный) — torquemeter (plunger) mechanism
- инерционный (привязных плечевых ремней экипажа) — (shoulder harness) inertia reel
- интерцепторов, дифференциальный — speller differential mechanism
-, испопнитепьный — actuator
-, исполнительный (имт) для ограничения макс. температуры газа за турбиной по сигналам впрт. — exhaust gas temperature control actuator, egt /tgt/ еопtrol actuator
-, исполнительный (агрегат управления рна квд) — hp compressor inlet guide vanes actuator, hp igv actuator
- исполнительный (стрелок и индексов прибора) — servo
-, исполнительный индекса зк (заданного курса) (прибора пнп) — heading select index servo а servo controlling the heading select index.
-, исполнительный, стрелки apk (автом. радиокомпаса) (прибора пнп) — adf pointer servo а servo controlling the adf-l (red) pointer.
-, исполнительный, стрелки зпу (заданного путевого угла) (прибора пнп) — course arrow servo а servo controlling course arrow or pointer.
- катапультирования (кресла) — seat ejection gun /catapult/
- компенсатора триммерного эффекта (no тангажу, pb) — pitch trim compensator actuator
- концевых выключателей (mkb, системы закрылков) — limit switch mechanism
- коррекции (гироскопа) — erection mechanism то provide erection torques.
- коррекции частоты (мкч) — frequency corrector
-, коррекционный (км) — compensator
механизм в системе героиндукционного компаса, служащий для сравнения магнитноro курса no сигналам индукционного датчика, и курса, выдаваемого гироагрегатом. — the compensator (unit) constantly compares the flux detector and directional gyro signals, and transmits the output to the slaving amplifier to operate the slaving torque motor of the directional gyro to reset the gyro.
-, коррекционный (гироскопа) — gyro (erection) torquer
-, коррекционный (с лекальным устройством, гироиндукционного компаса) — compensator (with cam strip)
-, кривошипно-шатунный (двиг) — crank mechanism
-, кривошипно-шатунный передаточный (прибора, сигнализатора) — movement
-, кулачковый (в системе управления двигателем вертолета) — cam-box
-, кулачковый центрирующий (шасси) — centering cam device
- легочного автомата — demand oxygen regulator
-, лентопротяжный (записывающей аппаратуры) — tape transport mechanism
-, лентопротяжный (кино, фото) — film transport mechanism
- линейного действия — linear actuator
-, маятниковый (привода постоянных оборотов) — (c.s.d.) pendulum mechanism
- настройки (радиокомпаса) — tuning unit
- настройки времени приемистости — acceleration time adjuster
- настройки регулятора оборотов — speed governor adjuster
- настройки регулятора оборотов малого газа — idling speed governor adjuster
- настройки регулятора числа оборотов ротора вд — hp rotor /shaft/ governor adjuster
- натяга (привязного ремня катапультного кресла) — belt /strap/ retractor
- натяга ножного привязного — lap belt /strap/ retractor
- натяга привязного ремня, проходящего между ног — croach strap retractor
- ограничения расхода топлива (по положению руд) — fuel flow limiter
- ограничения рк (давления воздуха за компрессором высокого давления) — power limiter prevents excessive hp compressor pressure by limiting the fuel flow.
- ограничителя температуры газов за турбиной, исполнительный (имт) — exhaust gas temperature /egt/ control actuator actuated when egt reaches a limiting value.
- ориентации стойки шасси — centering cylinder /jack/
часть шасси самолета, предназначенная для ориентации или разворота стойки при ее выпуске и уборке, — centering cylinder is a provision to centralize the wheels before retraction/extension.
-, осредняющий (секстанта) — integrating mechanism
- останова (гтд) — hp fuel shut-off valve /cock/ assembly
- отдачи ручки (управления) — control stick pusher
- отдачи штурвала (для уменьшения угла атаки) — control column pusher
- отстрела фонаря кабины — canopy remover
- перегонки (рм) — auto-travel mechanism
-, передаточно-множительный (прибора) (рис. 79) — movement, moving element when disassembling the indicator, separate the meter movement from the meter frame.
-, передаточный (прибора) — movement, moving element
- передаточных чисел (в системе управления ла) — gain control unit (gcu)
- переключения "ножниц" стабилизатора — stabilizer assymetric operation control mechanism
- переключения педалей на управление передним(и) колесом (колесами) при обжатии передней амортстойки, т.е. при контакте колеса с земпей. — nosewheel steering ground shift mechanism. when airborne the rudder pedals have no effect on the nosewheel steering. nosewheel contact with the ground allows the pedal motion to be transmitted to the nosewheel steering cable system.
- переключения с бустерного на ручное (штурвальное) управление — power-to-manual reversion mеchanism
- переключения систем самолета, двигателя (по обжатию) амортизатора шасси) — ground shift mechanism (actuated with nose oleo compressed)
- перепуска воздуха из компрессора — compressor bleed valve control mechanism
- перестановки стабилизаторa, винтовой (mпс — horizontal stabilizer screw-jack
- подтяга (цилиндр) замка выпущенного положения — down-lock bungee cylinder
- подтяга патронной ленты — ammunition booster
- подтяга плечевых ремней (инерционный) — shoulder harness inertia reel
- подтяга плечевых тросов — shoulder-harness cable reel (mec hanism)
- подъема и опускания чашки кресла (летчика) — seat pan vertical adjustment mechanism
- подъема ног — leg lift (mechanism)
- подъема сиденья (мпс, для регулирования сиденья по росту летчика) — seat vertical adjustment mechanism
- полетного расстопорения (рычага управления шасси) — (landing gear control lever) flight release (mechanism)
- поперечной коррекции гироскопа — gyro roll (erection) torquer
- последовательноети срабатывания створок шасси — landing gear door sequence mechanism
- притяга ног (на катапультном кресле) — leg restrainer
- притяга плеч, автоматический — shoulder harness inertia reel
при возникновении случайной перегрузки в направлении "спина-грудь" данный механизм стопорит и удерживает летчика от перемещения в направлении полета. — if а back-to-chest g load occurs, the inertia reel prevents the pilot from moving forward.
- притяга поясного ремня — waist harness restrainer
- притяга рук — arm restrainer
-, программный (временной) — timer (tmr)
-, программный циклический — cycling timer
-, программный циклический (в противообпеденительной системе) — anti-icing cycling timer
- продольной коррекции гироскопа — gyro pitch (erection) torquer
- противообледенитепьной системы крыла и хвостового оперения, программный — airfoil de-ice timer
-, пружинный загрузочный — (load) feel spring (mechanism)
- разворота колеса в нейтральное положение (при уборке шасси) — (self-) centering device the nose wheel strut has a self-centering device to force fhe wheel in fore-andaft direction as the load removed.
-, развязывающий (проводок управления самолетом, напр., элеронов) — (control linkage) uncoupling mechanism
- раздвижки закрылков — flap expansion mechanism
- раскрытия вытяжного парашюта (грузов) — extractor release gear а system designed for manual or automatic deployment of the extractor parachute.
- распора (стойки шасси) — lock strut
силовой н кинематический элемент стойки шасси, выполняющий функции складывающегося подкоса, служащего распором между задним (или боковым) подкосом и амортстойкой (рис. 27). — а folding lock strut is fitted between the drag strut (or stay) and the pivot on upper end of the main fitting, it is operated by actuating cylinder when the landing gear is retracted or extended.
-, распределительно-демпфирующий (рдм), переднего колеса шасси — nosewheel steering/damping control valve (and follow-up assembly)
- расцепления (проводки ynравления элеронов и спойлеров) — (aileron and speller control linkage) uncoupling mechanism
- реверсирования винта — propeller reverser
- реверсирования тяги (рис. 53) — thrust reverser
- регулирования компрессора (входных аппаратов) — compressor guide vanes control (mechanism)
- регулировки (высоты) креслa (no росту летчика) — seat vertical adjustment mechanism
- регулирования усилий (ару, автомат регулирования передаточных чисел системы управления ла) — (automatic) gain control (agc)
-, реечный — rack and pinion mechanism
-, рулежно-демпфирующий — nosewheel steering/damping control valve
для распределения рабочей жидкости в гидроцилиндрах управления передним колесом в режиме управления и в режиме демпфирования, — the valve is operated by the steering wheel or rudder pedals. the valve is always returned to neutral by a followup cable system.
- сброса фонаря кабины (разделяющийся после срабатывания) — canopy remover removers are designed to impart thrust necessary to remove the canopy.
- сброса фонаря кабины, толкающий (не разделяющийся после срабатывания) — canopy thruster the thruster does not separate upon functioning.
-, согласования — synchronizer
- согласования крена — roll synchronizer
- согласования курса — heading synchronizer
дпя отработки и преобразования сигналов заданного курса.
- согласования тангажа — pitch synchronizer
- согласования срабатывания створок шасси — lg door sequence /sequencing/ mechanism
- стопорения (поверхности управления) — gust lock
устройство дня фиксации поверхностей управления на стоянке для предотвращения их отклонения порывами ветра. — gust locks protect the control surfaces from movement by wind while the aircraft is on the ground.
- стреляющий (катапультного кресла) — seat ejection gun /catapult/
-, стреляющий, двухтрубный — ejection seat two-stage gun
-, стреляющий для аварийногo сброса подвесного агрегата заправки топливом — refuel pod jettison(ing) mechanism
-, стреляющий комбинированный (ксм) состоит из двухтрубного см первой ступени, порохового реактивного (ракетного) двигателя второй ступени и механизма ввода парашюта. — rocket-assisted /-powered, propelled/ ejection gun /саtapult/
-, стреляющий, пиротехнический — cartridge-actuated mechanism, cad mechanism, gun mechanism
-, стреляющий, стабилизирующего парашюта — drogue (parachute) gun
-, стреляющий, тепескопический (пиромеханизм) — seat ejection telescopic gun
-, стреляющий, унифицированный, комбинированный (ксму, катапупьтного кресла) — rocket-assisted /-powered, propelled/ seat ejection gun /catapult/
обеспечивает катапультирование, ввод дефлектора возд. потока, ввод спасательного парашюта и отделение кресла от летчика. — used to eject the seat, deploy the deflector and parachute, and separate the seat.
-, трехтрубный тепескопический стреляющий (катапультного кресла) — three-stage telescopic gun
- триммера (электрический) — trim tab actuator
- триммерного эффекта (перестановки поверхности управления) — trim(ming) actuator
- триммерного эффекта (рогулирования загрузочного механизма) — feel (unit) actuator
- триммерного эффекта бокового канала — roll trim actuator
- триммерного эффекта крена — roll trim actuator
- триммерного эффекта курса — yaw trim actuator
- триммерного эффекта продольного канала — pitch trim actuator
- триммерного эффекта загружатепя руля направления (руля высоты, элеронов) — rudder (elevator, aileron) load feel (electric) actuator actuator shifts neutral position of load feel mechanism, causing ailerons to re-position.
- триммерного эффекта (загружателя) тангажа — pitch trim actuator
- триммирования — trim(ming) actuator
-, триммирующий — trim(ming) actuator
- (автомат) тряски штурвала (для сигнализации приближения к режиму сваливания) — stick shaker with stall warning test switch depressed, the stick shakers should operate.
- уборки вытяжных звеньев (парашютов) — static link retraction mechanism
- уборки и выпуска шасси — landing gear extension and retraction mechanism
- уборки шасси — landing gear retracting mechanism
- управления — control mechanism
- управления внутренними створками основного реверса тяги — primary reverser bucket actuator
- управления двигателем на режиме обратной тяги (реверса) — оn-reverse thrust engine control (mechanism)
- управления клапанами перепуска воздуха (из компрессора) — compressor bleed valve control mechanism
- управления лентой перепуска воздуха — compressor bleed valve /band/ control mechanism
- управления наружной створкой реверса тяги вентилятора — fan reverser cascade (cover) door actuator
- управления наружными створками основного реверса тяги — primary reverser door actuator
- управления носовым крылом (схемы "утка") — canard actuator
- управления общим шагом (несущего винта) — collective pitch control
- управления приемистостью — acceleration control unit (acu)
узел насоса-регупятора, контролирующий скорость перемещения дозирующей иглы и предотвращающий переобогащение смеси при резкой даче газа. — the unit prevents excessive overfueling (overrich mixture) with possible subsequent engine surging when the throttle is advanced rapidly.
- управления реверсом тяги (мур) — thrust reverser pilot valve
- сбросом оборотов (двигателя) — (engine) deceleration control (unit)
- управления створками реверса — thrust reverser door /bucket/ actuator
- управления створками шасси — landing gear door operating mechanism
- управления циклическим изменением шага (несущ. винта) — cyclic pitch control
- управления шагом винта — propeller pitch control mechanism
-, уравнительный (рулевой машинки aп) — differential gear assembly
-, уравнительный (синхронизации работы силовых цилиндров реверса тяги) — thrust reverser actuators synchronizer
- фиксатора шага (воздушного винта) — pitch lock mechanism
-, фиксирующий — locking mechanism
- флюгирования (воздушного винта) — feathering mechanism
-, фпюгирующий (воздушного винта) — feathering mechanism
-, часовой — clock mechanism
полный завод часового ханизма обеспечивает... часовую работу часов. — the clock mechanism rating, when wound tight, is... hours.
- эффекта триммирования (мэт) заводить часовой м. — trim(ming) actuator wind clock mechanismРусско-английский сборник авиационно-технических терминов > механизм
-
8 system
system of axes3-component LDV system3-D LDV system4-D system4-D flight-management system4-D guidance systemAC electrical systemactuation systemaerial delivery systemaerostat systemAEW systemafterburning control systemAI-based expert systemaileron-to-rudder systemair bleed offtake systemair cushion systemair cycle systemair data systemair defence systemair induction systemair refueling systemair traffic control systemair-combat advisory systemair-conditioning systemair-path axis systemair-turbine starting systemairborne early warning systemaircooling systemaircraft reference axis systemaircraft weight-and-balance measuring systemaircraft-autopilot systemaircraft-based systemaircraft-bifilar-pendulum systemaircraft-carried earth axis systemaircraft-carried normal earth axis systemaircrew escape systemairfield lighting control systemairframe/rotor systemairspeed systemalcohol-wash systemalignment control systemall-electronic systemall-weather mission systemaltitude loss warning systemangle-of-attack command systemanti-collision systemanti-g systemantitorque systemanti-icing systemantiskid systemarea-navigation systemARI systemartificial feel systemartificial intelligence-based expert systemartificially augmented flight control systemATC systemattitude and heading reference systemaudio systemaudiovisual systemauto-diagnosis systemauto-hover systemautolanding systemautomatic cambering systemautomatic trim systemautostabilization systemautotrim systemaxis systemB systembalance-fixed coordinate systembase-excited systembasic axis systembeam-foundation systembifilar pendulum suspension systembladder systemblowing systemblowing boundary layer control systemblown flap systembody axis systembody axis coordinate systembody-fitted coordinate systembody-fixed reference systemboom systemboosted flight control systembraking systembreathing systembuddy-buddy refuelling systemcabin pressurization systemcable-mount systemCAD systemcanopy's jettison systemcardiovascular systemcargo loading systemcargo-handling systemcarrier catapult systemcartesian axis systemCat III systemcentral nervous systemCGI systemcirculating oil systemclosed cooling systemclosed-loop systemcockpit systemcockpit management systemcollision avoidance systemcombined cooling systemcommand-by-voice systemcommand/vehicle systemcommercial air transportation systemcompensatory systemcomputer-aided design systemcomputer-assisted systemcomputer-generated image systemcomputer-generated visual systemconcentrated-mass systemconflict-alert systemconservative systemconstant bandwidth systemconstant gain systemconsultative expert systemcontrol systemcontrol augmented systemcontrol loader systemcooling systemcoordinate systemcounterstealth systemcoupled systemcoupled fire and flight-control systemcovert mission systemcrew systemscueing systemcurvilinear coordinate systemdamped systemdata systemdata acquisition systemdata handling systemdata transfer systemdata-gathering systemDC electrical systemdecision support systemdefensive avionics systemdeicing systemdemisting systemdeparture prevention systemdeterministic systemdual-dual redundant system4-D navigation system6-DOF motion systemdiagnosable systemdial-a-flap systemdirect impingement starting systemdisplacement control systemdisplay systemdisplay-augmented systemdivergent systemDLC systemdogfight systemdoor-to-door systemDoppler ground velocity systemdouble-balance systemdrive systemdrive train/rotor systemdry air refueling systemdual-field-of-view systemdual-wing systemdynamic systemearly-warning systemEarth-centered coordinate systemearth-fixed axis systemearth/sky/horizon projector systemejection systemejection display systemejection seat escape systemejection sequence systemejector exhaust systemejector lift systemelection safety systemelectric starting systemelectro-expulsive deicing systemelectro-impulse deicing systemelectro-vibratory deicing systemelectronic flight instrumentation systemElint systememergency power systememitter locator systemEMP-protected systemengine monitoring systemengine-propeller systemengine-related systemenhanced lift systemenvelope-limiting systemenvironmental control systemescape systemexcessive pitch attitude warning systemexhaust systemFADEC systemfault-tolerant systemFBW systemfeathering systemfeedback systemfeel systemfin axis systemfire detection systemfire suppression systemfire-extinguishing systemfire-protection systemfive-point restraint systemfixed-structure control systemflap systemflap/slat systemflash-protection systemflexible manufacturing systemflight control systemflight control actuation systemflight director systemflight inspection systemflight management systemflight path systemflight path axis systemflight test systemflight-test instrumentation systemflotation systemfluid anti-icing systemflutter control systemflutter margin augmentation systemflutter suppression systemfluttering systemfly-by-light systemfly-by-light control systemfly-by-wire systemfly-by-wire/power-by-wire control systemfoolproof systemforce-excited systemforce-feel systemforward vision augmentation systemfuel conservative guidance systemfuel management systemfuel transfer systemfull-vectoring systemfull-authority digital engine control systemfull-motion systemfull-state systemfull-time systemfully articulated rotor systemfuselage axis systemg-command systemg-cueing systemg-limiting systemgas generator control systemgas turbine starting systemglobal positioning systemgoverning systemground collision avoidance systemground proximity warning systemground-axes systemground-fixed coordinate systemground-referenced navigation systemgust alleviation systemgust control systemgyroscopic systemgyroscopically coupled systemhalon fire-extinguishing systemhalon gas fire-fighting systemhands-off systemhead-aimed systemheadup guidance systemhelmet pointing systemhelmet-mounted visual systemhierarchical systemhigh-damping systemhigh-authority systemhigh-lift systemhigh-order systemhigh-pay-off systemhigh-resolution systemhigher harmonic control systemhose-reel systemhot-gas anti-icing systemhub plane axis systemhub plane reference axis systemhub-fixed coordinate systemhydraulic systemhydraulic starting systemhydropneumatic systemhydrostatic motion systemhysteretic systemice-protection systemicing cloud spray systemicing-protection systemidentification friend or foe systemimage generator systemin-flight entertainment systemincidence limiting systeminert gas generating systeminertial coordinate systeminertial navigation systeminertial reference systeminfinite-dimensional systeminformation management systeminlet boundary layer control systeminlet control systeminput systeminstruction systeminstrument landing systeminstrumentation systemintelligence systemintelligent systeminterconnection systemintermediate axis systemintrusion alarm systemintrusion detection systeminverted fuel systemlanding guidance systemlarge-travel motion systemlaser-based visual systemlateral attitude control systemlateral control systemlateral feel systemlateral seat restraint systemlateral-directional stability and command augmentation systemlead compensated systemleft-handed coordinate systemleg restraint systemlife support systemliferaft deployment systemlift-distribution control systemlighter-than-air systemlightly damped systemlightning protection systemlightning sensor systemlightning warning systemlimited-envelope flight control systemlinear vibrating systemliquid oxygen systemload control systemload indication systemlocal-horizon systemloom systemlow-damping systemlow-order systemLQG controlled systemlubrication systemlumped parameter systemMach number systemmain transmission systemmaintenance diagnostic systemmaintenance record systemman-in-the-loop systemman-machine systemmaneuver demand systemmaneuvering attack systemmass-spring-dashpot systemmass-spring-damper systemmast-mounted sight systemmechanical-hydraulic flight control systemmicrowave landing systemMIMO systemmine-sweeping systemmissile systemmissile-fixed systemmission-planning systemmobile aircraft arresting systemmodal cancellation systemmodal suppression systemmode-decoupling systemmodel reference systemmodel-based visual systemmodel-following systemmodelboard systemmolecular sieve oxygen generation systemmonopulse systemmotion systemmotion generation systemmulti-input single-output systemmulti-input, multi-output systemmultimode systemmultibody systemmultidegree-of-freedom systemmultiloop systemmultiple-input single output systemmultiple-input, multiple-output systemmultiple-loop systemmultiple-redundant systemmultiply supported systemmultishock systemmultivariable systemnavigation management systemnavigation/attack systemnavigation/bomb systemNDT systemneuromuscular systemnight/dusk visual systemportable aircraft arresting systemnitrogen inerting systemno-tail-rotor systemnonminimum phase systemnonoscillatory systemnonconservative systemnormal earth-fixed axis systemNotar systemnozzle control systemnuclear-hardened systemobserver-based systemobstacle warning systemoil systemon-board inert gas generation systemon-board maintenance systemon-board oxygen generating systemon-off systemone degree of freedom systemone-shot lubrication systemopen cooling systemopen seat escape systemopen-loop systemoperability systemoptic-based control systemoptimally controlled systemorthogonal axis systemoxygen generation systemparachute systempartial vectoring systempartial vibrating systemperformance-seeking systemperturbed systempilot reveille systempilot vision systempilot-aircraft systempilot-aircraft-task systempilot-in-the-loop systempilot-manipulator systempilot-plus-airplane systempilot-vehicle-task systempilot-warning systempilot/vehicle systempitch change systempitch compensation systempitch stability and command augmentation systempitch rate systempitch rate command systempitch rate flight control systempneumatic deicing systempneumatic ice-protection systempneumodynamic systemposition hold systempower systempower-assisted systempower-boosted systempowered high-lift systempowered-lift systemprecognitive systempressurization systempreview systemprobabilistically diagnosable systemprobe refuelling systempronated escape systempropeller-fixed coordinate systempropulsive lift systemproximity warning systempursuit systempush-rod control systemquantized systemrandom systemrating systemreconfigurable systemrectangular coordinate systemreduced-gain systemreference axis systemrefuelling systemremote augmentor lift systemremote combustion systemresponse-feedback systemrestart systemrestraint systemrestructurable control systemretraction systemride-control systemride-quality systemride-quality augmentation systemride-smoothing systemright-handed axis systemright-handed coordinate systemrigid body systemrobotic refueling systemrod-mass systemroll augmentation systemroll rate command systemrotating systemrotor systemrotor isolation systemrotor-body systemrotor-wing lift systemroute planner systemrudder trim systemrudder-augmentation systemsampled-data systemscheduling systemschlieren systemsea-based systemseat restraint systemseatback video systemself-adjoint systemself-contained starting systemself-diagnosable systemself-excited systemself-repairing systemself-sealing fuel systemself-tuning systemshadow-mask systemshadowgraph systemship-fixed coordinate systemshock systemshort-closed oil systemsighting systemsimulation systemsimulator-based learning systemsingle degree of freedom systemsingle-input multiple-output systemsingularly perturbed systemsituational awareness systemsix-axis motion systemsix-degree-of-freedom motion systemsix-puck brake systemski-and-wheel systemskid-to-turn systemsnapping systemsoft mounting systemsoft ride systemsound systemspeed-stability systemspherical coordinate systemspin recovery systemspin-prevention systemspring-mass-dashpot systemstability and control augmentation systemstability augmentation systemstability axis coordinate systemstability enhancement systemstall detection systemstall inhibitor systemstall protection systemstall warning systemstarting systemstealth systemstochastic systemstorage and retrieval systemstore alignment systemstores management systemstrap-down inertial systemstructural systemstructural-mode compensation systemstructural-mode control systemstructural-mode suppression systemSTT systemsuppression systemsuspension systemtactile sensory systemtail clearance control systemtail warning systemtask-tailored systemterrain-aided navigation systemterrain-referencing systemtest systemthermal control systemthermal protection systemthreat-warning systemthree-axis augmentation systemthree-body tethered systemthree-control systemthree-gyro systemthrough-the-canopy escape systemthrust modulation systemthrust-vectoring systemtilt-fold-rotor systemtime-invariant systemtime-varying systemtip-path-plane coordinate systemtorque command/limiting systemtractor rocket systemtrailing cone static pressure systemtraining systemtrajectory guidance systemtranslation rate command systemtranslational acceleration control systemtrim systemtrim tank systemtriple-load-path systemtutoring systemtwin-dome systemtwo degree of freedom systemtwo-body systemtwo-input systemtwo-input two-output systemtwo-pod systemtwo-shock systemtwo-step shock absorber systemunpowered flap systemunpowered high-lift systemutility services management systemvapor cycle cooling systemvariable feel systemvariable stability systemvariable structure systemvestibular sensory systemvibrating systemvibration isolation systemvibration-control systemvibration-damping systemvideo-disc-based visual systemvisor projection systemvisual systemvisual display systemvisual flying rules systemvisual sensory systemvisual simulation systemvisually coupled systemvoice-activated systemvortex systemvortex attenuating systemVTOL control systemwake-imaging systemwarning systemwater injection cooling systemwater-mist systemwater-mist spray systemweather systemwheel steering systemwide angle visual systemwind coordinate systemwind shear systemwind-axes systemwind-axes coordinate systemwind-fixed coordinate systemwing axis systemwing flap systemwing sweep systemwing-load-alleviation systemwing-mounted systemwing/propulsion systemwiring systemyaw vane system -
9 technique
1) метод, спосіб (див. т-ж арproach, method) 2) технологія (див. т-ж technology) - alloying technique
- annular sawing technique
- assembly technique
- automatic layout technique
- automatic test generation technique
- BIMOS technique
- bond etchback technique
- boron etch stop technique
- bump-metallization technique
- CAD technique
- GDI technique
- chip floorplan technique
- chip processing technique
- circuit technique
- CMOS technique
- cold-crucible technique
- cold-processing technique
- collector-diffusion isolation technique
- commutating auto-zeroing technique
- computerized design technique
- CVD technique
- decomposition technique
- definition technique
- development advanced rate technique
- diffused planar technique
- diffusion technique
- double-diffusion technique
- dry processing technique
- electrochemical passivation technique
- electron-beam technique
- electroplating technique
- etch-and-refill technique
- etchback technique
- etch-stop technique
- evaporation technique
- fabrication technique
- film technique
- flip-chip technique
- floating crucible technique
- folding technique
- four-point probe technique
- growth technique
- implant-isolation technique
- incremental time technique
- integrated technique
- interconnection technique
- internal trace technique
- ion-implantation technique
- isolation technique
- laser selective photoionisation technique
- laser-trimming technique
- lifting technique
- lift-off technique
- light-scattering technique
- liquid encapsulation Czochralski technique
- liquid-phase epitaxy technique
- liquid epitaxy technique
- lithographic technique
- masked diffusion technique
- masking technique
- mask-making technique
- masterslice technique
- mesa-fabrication technique
- Minimod technique
- mixed-level technique
- mixed-mode technique
- modified horizontal Bridgman technique
- modified Bridgman technique
- molecular-beam epitaxy technique
- monolithic technique
- mounting technique
- multichip assembly technique
- multiwire technique
- native охide technique
- node tearing technique
- n-type doping technique
- open-tube diffusion technique
- open-tube technique
- optical alignment technique
- oxide masking technique
- oxygen-plasma охidation technique
- packaging technique
- peripheral sawing technique
- photolithographic technique
- photomasking technique
- photomechanical technique
- photoresist lift-off technique
- piecewise linear modeling technique
- planar-epitaxial technique
- plasma-охidation technique
- plasma-spraying technique
- p-n junction isolation technique
- positive photoresist masking technique
- probe technique
- processing technique
- production technique
- production soldering technique
- reduction technique
- resist technique
- SBC technique
- scaling technique
- screen-printing technique
- screen-stencil technique
- self-aligned double-diffusion technique
- serial-writing technique
- shallow V-groove technique
- shrinking technique
- silk-screeningtechnique
- silk-screentechnique
- single-layer interconnection technique
- single-level interconnection technique
- sinking technique
- slice technique
- solder reflow technique
- solute-diffusion technique
- SOS isolation technique
- sparse matrix technique
- staged-diffusion technique
- staining technique
- stencil technique
- step-and-repeat reduction technique
- tape-carrier technique
- test technique
- thermal wave technique
- trench-etch technique
- tri-mask technique
- trimming technique
- two-layer resist technique
- two-phase technique
- two-step technique
- vapor-oxidation technique
- vapor-phase epitaxial technique
- V-ATC technique
- wet technique
- wire-bonding technique
- wire-wrapping technique
- wire-wrap technique
- wiring technique
- 1:1 photomasking techniqueEnglish-Ukrainian dictionary of microelectronics > technique
См. также в других словарях:
Auto CAD — AutoCAD Mechanical 2D Zeichnung AutoCAD Mechanical Desktop 3D Zusammenbau … Deutsch Wikipedia
CAD — ● 1. ►en sg. m. ►XXXAO Computer Assisted (ou Aided) Design. conception Assistée par Ordinateur, ou CAO en français. CAO est très utilisé. ● 2. sg. m. ►CABLE Contact Auto Dénudant. (++) … Dictionnaire d'informatique francophone
TD Auto Finance — Type Subsidiary Industry Auto Loans Financial Services Founded Chrysler Credit Corporation Headquarters Farmington Hills, Michigan Products Chrysler Financ … Wikipedia
P-CAD — is a printed circuit board (a.k.a. PCB or PWB) computer aided design software package. P CAD was originally developed by Accel Technologies, an EDA software corporation from San Diego, California, which was acquired by Altium (then Protel… … Wikipedia
Canadian Auto Workers — Full name National Automobile, Aerospace, Transportation and General Workers Union of Canada Founded 1985 Members 225,000 [1] Coun … Wikipedia
Cobalt (CAD program) — Cobalt’s integral ray tracing capabilities afford the designer detailed control of a wide variety of surface properties, including the amount of dimpling in the polished sandstone table. Shown here is a high end espresso tamper with an integral… … Wikipedia
Jeff Gerhardt — is an American teacher, inventor, and entrepreneur. His work includes the development of a CAD system, one of the first PC based point of purchase systems, the Tandy Color Computer, and the award winning “KidCam” Internet Video Security System.… … Wikipedia
Roy J. Wasson High School — Infobox School name = Roy J. Wasson High School imagesize = 220px caption = motto = Change, and the world changes with you established = 1959 type = Public school affiliation = district = Colorado Springs 11 grades = Grades 9 12 president =… … Wikipedia
Orissa Engineering College — Bhubaneshwar Image:OECLogo.jpg established= 1986 Type Education and research institution Undergraduates 2700 Location Bhubaneswar … Wikipedia
Vancouver Technical Secondary School — Infobox Education in Canada name= Vancouver Technical Secondary School imagesize= 120px motto= Semper Sursum streetaddress=2600 East Broadway city= Vancouver province= British Columbia postalcode= V5M 1Y5 areacode= 604 phone= 713 8215 fax= 713… … Wikipedia
Bhilai Institute of Technology - Durg — Infobox University name = Bhilai Institute of Technology motto = Aspire to Excel campus = 0.28 km²(70 acres) address = Bhilai Institute Of Technology, Bhilai House, Durg 491001, (Chhattisgarh) telephone = +91 788 2323997, +91 788 2321163, +91 788 … Wikipedia